ثبت مؤسسه مالی
گسترش جوامع و افزایش مبادلات مالی، وجود مؤسسات مالی و اعتباری خصوصی را به یک ضرورت تبدیل کرده است. امروزه تنها بانکهای دولتی توان اداره این حجم از مبادلات را نخواهند داشت. لذا در همه کششورهای دنیا تأسیس مؤسسات مالی و اعتباری خصوصی مورد توجّه قرار گرفته است. به دلیل اهمّیت موضوع، در تدوین و اجرای قوانین ثبت مؤسسه مالی و اعتباری نهایت دقّت و حساسیت صورت میگیرد. زیرا علیرغم خصوصی بودن این مؤسسات مالی، مجوز آنها توسط یک سازمان دولتی صادر میشود. لذا اگر در مراحل ثبت مؤسسه مالی اهمالی صورت گیرد و نهایتاً منجر به کلاهبرداری از مردم شود مرجع صدور مجوز، باید پاسخگوی مردم باشد.
در کشور ما صدور مجوز ثبت مؤسسه مالی و اعتباری برعهده بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است. اوّلین گام برای ثبت چنین مؤسساتی تشکیل هیئت مدیره و ارائه درخواست مجوز به بانک مرکزی است. پس از صدور مجوز از سوی بانک مرکزی و تعیین میزان سرمایه مورد نیاز، باید مراحل ثبت مؤسسه مالی پیگیری شود. البته در تمام مراحل ثبت مؤسسه مالی، صدور موافقتنامه بانک مرکزی ضروری است.
یعنی پس از اخذ مجوز اوّلیه و پس از آن طی مراحل اداری در سازمان ثبت شرکتها، مطابق قوانین ثبت شرکتها باید دوباره از بانک مرکزی اجازهنامه تأسیس مؤسسسه مالی دریافت شود. در آخرین مرحله نیز برای شروع فعالیت مؤسسه مالی باید موافقت کتبی بانک مرکزی برای این امر اخذ شود.
لازم به ذکر است حداقل میزان سرمایه برای تأسیس مؤسسه مالی مبلغ مشخصی نیست و این امر توسط بانک مرکزی تعیین میشود. حال باید دید چه افرادی میتوانند متقاضی دریافت مجوز و ثبت مؤسسه مالی باشند. تا در ادامه به بررسی مراحل و قوانین ثبت مؤسسات مالی و اعتباری بپردازیم.
شرایط افراد متقاضی ثبت مؤسسه مالی
- افراد متقاضی باید صلاحیت عمومی و یا به اصطلاح، حسن شهرت به عنوان سرمایهدار معتبر را داشته باشند.
- هریک از افراد که به عنوان سهامداران مؤسسه مالی معرفی میشوند باید سرمایه موردنظر را در اختیار داشته باشند.
- افراد متقاضی باید تحصیلات، تخصص و حداقل ۵ سال سابقه فعالیت در زمینه امور بانکی داشته باشند.
- افراد متقاضی برای دریافت مجوز مؤسسه مالی باید ترازنامه و مدارک فعالیت سه سال اخیر خود را به بانک مرکزی ارائه دهند.
- افراد متقاضی باید گواهی عدم سوءپیشینه ارائه دهند. محکومیت به هر دلیلی اعم از اختلاس، سرقت، صدور چک بیمحل، ورشکستگی و … منجر به رد صلاحیت افراد میشود.
- افراد متقاضی باید حداقل مدرک کارشناسی داشته باشند.
- افراد متقاضی نباید در هیچ مؤسسه مالی دولتی یا خصوصی دیگری فعالیت داشته باشند.
مدارک ثبت مؤسسه مالی
- اساسنامه مصوب مؤسسه مالی در دو نسخه
- تقاضانامه ثبت مؤسسه مالی در دو نسخه
- مدارک شناسایی مدیرعامل، هیئت مدیره و بازرسین مؤسسه
- مجوز مؤسسه مالی که توسط نهادهای مربوطه صادر شده است.
مراحل ثبت مؤسسه مالی
- انتخاب و تشکیل هیئت مدیره با حداقل ۵ نفر
- تدوین و ارائه اساسنامه مؤسسه مالی مطابق اساسنامه نمونه مورد تأیید بانک مرکزی که توسط هیئت مدیره به تصویب رسیده است.
مهمترین موضوع در این اساسنامه تعیین سهم هریک از افراد است. زیرا در یک مؤسسه مالی خصوصی در صورت ضرر و زیان، هریک از افراد تنها به میزان سهم خود در این مجموعه باید پاسخگو باشند.
- ثبت مؤسسه مالی تنها در دو قالب شرکت سهامی عام و یا تعاونی سهامی عام امکانپذیر است. اگر قابل تعاونی سهامی عام مدنظر باشد باید از وزات تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز گواهی موافقتنامه اوّلیه دریافت شود.
پس از بررسی مدارک توسط کارشناسان اداره ثبت شرکتها، آگهی ثبت شرکت در یک روزنامه رسمی منتشر میشود. در این مرحله باید اساسنامه ثبت شده شرکت، آگهی ثبت شرکت در روزنامه رسمی یا رسید روزنامه و فهرست اسامی صاحبان امضای مجاز به بانک مرکزی ارائه شود. بانک مرکزی پس از بررسی مدارک ظرف مدّت ۱۰ روز مجوز فعالیت مؤسسه مالی را صادر مینماید.
نکات مهم در ثبت مؤسسه مالی
- بانکها و مؤسسات مالی خصوصی میتوانند سهام خود را در بورس اوراق بهادار عرضه کنند.
- تأسیس بانک یا مؤسسه مالی خصوصی نباید با هدف تأمین منابع مالی برای سهامداران باشد.
- اگر در مدارک و مستندات ارائه شده به بانک مرکزی موضوعی خلاف واقع اثبات شود بانک مرکزی بلافاصله میتواند مجوز مؤسسه مالی را لغو و مانع فعالیت آن شود.
- حتّی در همان ابتدای کار اگر در میان افراد متقاضی، فردی مدارک جعلی یا گمراهکننده ارائه داده باشد، بانک مرکزی میتواند از مراجع قضایی تعقیب کیفری آن فرد را درخواست نماید. چنین افرادی تا ۱۰ سال نمیتوانند برای ثبت مؤسسه مالی درخواست دهند.
- مرجع قوانین بانکی برای مؤسسات مالی خصوصی نیز بانک مرکزی است و تمام مؤسسات ملزم به اجرای این قوانین هستند.
- تأمین سرمایه اوّلیه مورد نیاز برای یک مؤسسه مالی نباید از طریق دریافت وام از مؤسسسات مالی دیگر صورت گیرد.
- ثبت مؤسسه مالی یکی از سختترین و حساسترین پروندهها در سازمان ثبت شرکتها میباشد. به همین دلیل توصیه میشود قبل از هرگونه اقدامی با کارشناسان و افراد حرفهای در زمینه ثبت شرکت مشاوره کنید.